"Circulaire economie is voor ons een evidentie"

Mijn ouders hadden oorspronkelijk een drogerij voor bietenpulp en luzerne, een bijproduct van de bietenfabriek die toen in Veurne gevestigd was. Toen mijn vader op zoek was naar een nieuwe uitdaging, kwam hij in contact met een medewerker van Croky, de chipsfabriek uit Veurne. Hij vond het jammer om perfect consumeerbare chips weg te gooien als de print op de verpakking fout was.

Begin jaren tachtig is mijn vader beginnen te zoeken naar een tweede leven voor die voeding. Al snel bleek er niet alleen een oplossing nodig te zijn voor chips, maar ook voor pindanoten in blik en voor aardappelen. Van daaruit is hij terechtgekomen bij andere voedingsbedrijven met dezelfde problematiek zoals industriële bakkerijen, koekjesfabrieken en chocoladeproducenten. Onze timing zat goed. Net in die jaren kwam grootschalige industriële productie van de grond.

Chips is een makkelijk product om te verwerken omdat het een laag watergehalte heeft. Brood daarentegen bevat een behoorlijk percentage water en begint na enkele dagen al te beschimmelen.

Destijds hebben we geïnvesteerd in de ontwikkeling van technieken om dat type producten te drogen. Voor elk bijproduct zoek je de passende oplossing. Drogen is voor ons het belangrijkste, dus hebben we daar ons productgamma op gebaseerd. We verwerken producten met minimaal 40% droge stof, zoals deeg, brood, koekjes en cake.

Ons afgewerkte product wordt gebruikt als grondstof voor het voeder van varkens, vee en kippen. Dat moet een homogeen product zijn qua kwaliteit en samenstelling. Daarom zijn de processen niet te vergelijken met standaarddroging. Er komen bij ons producten toe van meer dan 400 leveranciers. Het is een uitdaging om zowat 4.000 restproducten door één verwerkingsproces te loodsen.

25 jaar geleden lieten bedrijven hun afval gewoon gratis ophalen. Trotec is pionier geweest om dat te veranderen. Wij wilden absoluut een correcte som betalen zodat we ook kwaliteitseisen konden opleggen. Iedere leverancier met wie we samenwerken ondergaat een volledige scan en audit van zijn fabriek en weet perfect wat wij wel en niet mogen verwerken. Bijproducten uit de productie van vis en vlees kunnen niet, evenmin als genetisch gemodificeerde producten.

Hoe meer producten we een tweede leven kunnen geven, hoe duurzamer we zijn. Anderzijds moet je tegelijkertijd je voedselveiligheid goed beschermen. De dag dat er een incident is op het vlak van voedselveiligheid is je geloofwaardigheid inzake duurzaamheid helemaal weg.

Wij accepteren enkel verpakkingen die eigen zijn aan de bijproducten. In de containers die we bij onze leveranciers plaatsen, mogen enkel afgesproken bijproducten van hun (verpakte) voeding terechtkomen. Afval, zoals plastic of onbruikbaar voedsel, aanvaarden we niet en daar zijn we heel streng op.

Het ontpakken moet heel performant gebeuren. Daarom hebben we een aantal technieken zelf ontwikkeld. Ontpakken is een nieuw ontwikkelde activiteit. Bovendien controleert het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) heel streng. Wij gebruiken de best beschikbare technieken en krijgen regelmatig Europese Commissiemedewerkers over de vloer die ons zien als een performant en inspirerend voorbeeldbedrijf.

Er is een waarheid over verpakking die we onder ogen moeten zien. Ook al is er een groeiend bewustzijn omtrent verpakkingsafval en streven we steeds meer naar biologisch afbreekbare en ecologische verpakkingen, toch kunnen we niet ontkennen dat het volume verpakkingen de laatste tien jaar gevoelig is toegenomen.

Bij het ontpakken valoriseren we karton en maken we er een grondstof van voor de industrie. Folie, plastic, aluminium en hout splitsen we op, en geven we de best haalbare toepassing. Aluminium wordt gesmolten en omgevormd tot een grondstof voor aluminiumprofielen met toepassingen in de bouwsector en de maakindustrie. Hoogcalorisch verpakkingsafval ten slotte wordt omgezet in brandstof voor cementovens.

De Ladder van Lansink legt de standaard op het vlak van afvalbeheer vast. De eerste trede van de afvalhiërarchie is preventie: je moet bijproducten zoveel mogelijk proberen te voorkomen. Zo weinig mogelijk grondstoffen mogen verloren gaan en dus moet je zo efficiënt mogelijk produceren door je proces goed te monitoren en je medewerkers goed op te leiden en op te volgen. Een zeker verliespercentage is echter onvermijdelijk.

De tweede trede is hergebruik. Zo kan je chocolade in een aantal gevallen smelten en opnieuw gebruiken als grondstof voor pralines. Een heel belangrijke derde trede die men wel eens over het hoofd ziet, zijn de voedselbanken. Als je product nog geschikt is voor voedselbanken, dan kan het niet naar Trotec komen. Maar voedselbanken kunnen slechts heel beperkte volumes opnemen.

Een grote meerderheid van de bijproducten zijn geen afgewerkte producten, maar halffabricaten. Dat zijn producten die tijdens het proces vrijgekomen zijn en dus nog niet volledig gekookt of gebakken zijn. Zij kunnen natuurlijk niet naar voedselbanken gebracht worden. Daarom komen hergebruikers van restproducten, zoals Trotec, op de vierde plaats.

Pas als herbestemming voor ‘food’ en ‘feed’ uitgesloten zijn, is vergisting van reststromen een optie. Dat is uiteindelijk ook een vorm van circulaire economie. Biogas is, naast zon en wind, een derde pijler binnen de productie van hernieuwbare energie.

Sinds de verhoogde aandacht voor vergisting als bron van groene energie is er ook voor ons een moment van bewustwording gekomen. De algemene perceptie was dat de industrie de nevenstromen van de voeding moest vergisten, maar blijkbaar wist niemand dat veel producten al gevaloriseerd waren door bedrijven als Trotec. Heel veel producten komen in aanmerking voor vergisting, maar vergisting is pas nuttig als de energiekost te hoog is om er weer veevoeder van te maken. Natte producten zoals groenteresten die te veel water bevatten om rendabel te verwerken en producten die onbruikbaar zijn in dierenvoeding, komen wel in aanmerking voor vergisting.

Vanaf dat moment zijn we aandacht beginnen schenken aan bewustwording. We maken nu gebruik van grote advertentieborden met beelden van varkens, koeien en kippen en de tekst ‘Hier kom ik mijn koekjes halen’. We doen mee aan zero waste en food awards. We houden jaarlijks 200.000 ton producten weg van de afvalberg. Circulaire economie is daarom voor ons geen buzzword, maar een evidentie.