Meer buitenlandse successierechten zijn verrekenbaar!

Veel vermogende mensen die in België wonen hebben vaak niet alleen in België bezittingen, maar ook in een of meerdere andere landen. Het meest voor de hand liggend is uiteraard een buitenverblijf in een ander (meestal zuiders) land. Maar evengoed kunt u bijvoorbeeld een effectenportefeuille bij een buitenlandse bank aanhouden, of (aandelen van) een vennootschap in het buitenland hebben.

Dergelijke bezittingen hebben meestal ook fiscale implicaties, zowel op het vlak van de directe belastingen als op het gebied van de successierechten. Wat die laatste betreft zorgt een recente gunstige evolutie ervoor dat er nu in principe minder successierechten betaald moeten worden dan vroeger het geval was. Wat is er veranderd?

Woont u in België, dan moeten er bij uw overlijden in België successierechten betaald worden op uw ‘wereldwijde vermogen’. Anders gezegd: op alles wat u heeft, in België en in het buitenland, zijn er in principe Belgische successierechten verschuldigd.

Bovendien moeten er in veel gevallen in het buitenland óók successierechten betaald worden op de bezittingen die u in dat land heeft. Het is dus goed mogelijk dat uw erfgenamen op uw buitenlands verblijf of effectenportefeuille twee keer successierechten moeten betalen: één keer in België, en één keer in het buitenland.

Bovendien bestaan er met betrekking tot de successierechten quasi geen zogenaamde dubbelbelastingverdragen om die dubbele belasting te vermijden. Enkel met Frankrijk heeft België zo’n dubbelbelastingverdrag met betrekking tot de successierechten afgesloten.

Of er ook in het buitenland effectief successierechten betaald moeten worden, is afhankelijk van de fiscale wetgeving van het land waar u bezittingen aanhoudt, en vaak ook van de vraag of het om roerende of onroerende goederen gaat. Het is dus mogelijk dat de wetgeving van een bepaald land voorziet dat de erfgenamen van mensen die niet effectief in dat land wonen maar er wel bezittingen hebben, er geen successierechten moeten betalen, of er enkel op de roerende of de onroerende goederen successierechten moeten betalen.

Wat onroerende goederen betreft voorziet de wetgeving van zowat elk land dat er successierechten op betaald moeten worden in het land waar het onroerend goed gelegen is, ongeacht of u ook in dat land woont of niet. Heeft u dus bijvoorbeeld als inwoner van België een onroerend goed in Italië, dan zullen er bij uw overlijden in Italië successierechten betaald moeten worden, maar ook in België. Er moeten op een onroerend goed dus in principe twee keer successierechten betaald worden.

De Belgische wetgeving voorziet echter al geruime tijd dat de successierechten die in het buitenland op een onroerend goed betaald worden, met de in België op dat onroerend goed verschuldigde successierechten ‘verrekend’ mogen worden (lees: ze mogen ervan afgetrokken worden). Moet u in België bijvoorbeeld 20.000 euro successierechten op uw buitenlands onroerend goed betalen, maar heeft u in het land waar het gelegen is al 16.000 euro betaald, dan moet u in België enkel het verschil betalen (4.000 euro dus). U betaalt met andere woorden enkel de hoogste rechten. Heeft u in het buitenland méér successierechten betaald dan er in België op dat onroerend goed verschuldigd zijn, dan mag u het surplus echter niet in mindering brengen van de overige in België te betalen successierechten.

Op roerende goederen moeten er niet in elk land successierechten betaald worden door de erfgenamen van een overledene die niet effectief in dat land woonde. Heeft u dus bijvoorbeeld een effectenportefeuille bij een bank in een ander land en wilt u weten of uw erfgenamen daarop bij uw overlijden successierechten zullen moeten betalen, dan moet u kijken naar de fiscale wetgeving van het land waar u die effectenportefeuille aanhoudt (u kunt dit navragen bij een lokale notaris, advocaat, fiscaal adviseur, accountant, …).

Tot voor kort kon u de successierechten die u in het buitenland op roerende goederen moest betalen, in principe niet verrekenen met de in België verschuldigde successierechten. Op bijvoorbeeld een effectenportefeuille in het buitenland moesten er dus wel degelijk twee keer successierechten betaald worden.

Niet zolang geleden heeft het Grondwettelijk Hof echter beslist dat het onderscheid tussen roerende goederen en onroerende goederen voor de verrekening van buitenlandse successierechten, een schending van het gelijkheidsbeginsel inhoudt (arrest nr. 80/2021 van 3 juni 2021). Met andere woorden, ook de buitenlandse successierechten op roerende goederen moeten in België verrekenbaar zijn met de in België verschuldigde successierechten op die goederen.

Dit standpunt van het Grondwettelijk Hof zal nu in Vlaanderen verankerd worden in een decreet, zodat de Vlaamse fiscale wetgeving in overeenstemming is met het de rechtspraak van het Hof (in de praktijk paste de Vlaamse Belastingdienst VLABEL deze rechtspraak wel al toe). Ook in Brussel is dat onlangs gebeurd. In het Waals Gewest is dat voorlopig nog niet het geval, maar in de praktijk maakt dat weinig verschil aangezien de rechtspraak van het Hof in het hele land geldt en de verrekening van de successierechten op roerende goederen ook in de andere gewesten toegepast moet worden.

Momenteel geldt de verrekening enkel voor de erfbelasting die betaald werd in het land waar het betrokken roerend goed gelegen is. Die regel wordt nu in Vlaanderen uitgebreid tot de erfbelasting die in ‘om het even welk land’ op dat roerend goed betaald werd. Soms is het immers niet helemaal duidelijk waar een roerend goed precies gelokaliseerd moet worden (verschillende landen kunnen daarvoor verschillende criteria hanteren).

Conclusie:

• Heeft u als inwoner van België bezittingen in het buitenland, dan moeten uw erfgenamen daarop in principe zowel in België als in het buitenland successierechten betalen.
• De buitenlandse successierechten op onroerende goederen mochten al langer in mindering gebracht worden van de in België op dat onroerend goed verschuldigde successierechten. Voor de buitenlandse successierechten op roerende goederen was dat niet het geval.
• In 2021 heeft het Grondwettelijk Hof beslist dat ook de successierechten op roerende goederen in België verrekenbaar zijn met de Belgische successierechten op die goederen. Deze rechtspraak, die in heel België van toepassing is, wordt in Vlaanderen eerstdaags ook wettelijk verankerd en zelfs nog wat uitgebreid.