Kapitaal beheren

Wat is het verschil tussen een fonds en een tak 23-product?

Fondsen en tak 23-levensverzekeringen hebben verschillende raakvlakken. Maar op heel wat fronten verschillen deze beleggingsproducten ook. Welke oplossing past nu het best bij u?

Een gelijkenis: beleggen in fondsen

Een fonds is een korf van één of meerdere beleggingsproducten. Een fonds kan bijvoorbeeld een selectie zijn van aandelen en bedrijfsobligaties, of een combinatie van beide. Maar een fonds kan ook nog uit andere componenten bestaan, zoals cash, staatsobligaties, derivaten, enzovoort. Er bestaan bovendien heel wat soorten fondsen.


Beleggen in een fonds houdt een stuk meer risico in dan een klassiek spaarboekje of een termijnrekening. De keuze van de fondsen waarin u belegt, zal dan ook afhangen van uw specifieke behoeften, uw risicobereidheid, uw kennis over financiële producten en uw beleggingshorizon. Dit geldt overigens niet alleen als u rechtstreeks in een fonds belegt, maar ook als u in een fonds belegt via een tak 23-levensverzekering. Beleggen in een tak 23-levensverzekering komt dus in grote lijnen overeen met beleggen in een fonds. Maar er zijn ook belangrijke verschillen.

Belangrijke verschillen

Een tak 23-product is gekoppeld aan een levensverzekering

Bij een levensverzekering betaalt de verzekeraar – in ruil voor de betaling van premies – een op voorhand afgesproken kapitaal of rente uit.

De verzekeringnemer heeft alle rechten op het contract: hij ondertekent het contract en wijst de begunstigden aan die het kapitaal mogen ontvangen bij zijn overlijden. Hij kan de begunstigden tijdens de looptijd ook veranderen, of (een deel van) het kapitaal tijdens de looptijd opnemen. Een tak 23-product verschilt dus op dat vlak sterk van een fonds. Wil u dat bij uw overlijden een fonds wordt overgedragen aan een specifieke persoon? Dan dient u dit aan te geven in uw testament.

Ook het gebruikte jargon is anders: bij een levensverzekering wordt een geïnvesteerd bedrag een ‘premie’ genoemd, het kapitaal vormt ‘de reserve’ en een opname van het geld tijdens de looptijd een ‘afkoop’.

Andere fiscale behandeling
  • Er zijn opvallende verschillen in de taxatie van tak 23-levensverzekeringen en fondsen. Bij een directe belegging in een fonds betaalt u geen belasting op het geïnvesteerde bedrag. Bij een tak 23-levensverzekering wordt er wél op elke betaalde premie een belasting van 2% geheven.
  • Wanneer u (een deel van) uw belegging in een kapitalisatiefonds (de meest gebruikelijke formule) verkoopt, wordt een belasting van 1,32% geheven (maximaal 4.000 euro). In het geval van distributiefondsen, de aankoop of verkoop op de secundaire markt, … gelden andere fiscale regels.
  • Bij de afkoop van het kapitaal van een tak 23-product is er geen belastingheffing, tenzij het contract voorziet in een gegarandeerd rendement. In dat geval wordt bij een afkoop gedurende de eerste 8 jaar van het contract roerende voorheffing geheven op de meerwaarde.
Tak 23 als instrument voor vermogensoverdracht

In tegenstelling tot een klassiek fonds levert een tak 23-levensverzekering de mogelijkheid om de overdracht van uw vermogen aan uw erfgenamen goed te plannen, helemaal zoals u dat zelf wil. U kunt immers kiezen wie het kapitaal krijgt, door één of meerdere begunstigden aan te duiden. Dat laat u toe om uw vermogen zonder bijkomende kosten toe te wijzen aan verschillende personen, zoals uw kleinkinderen.

Is beleggen in tak 23 iets voor u?