Wil je graag aan successieplanning doen en ervoor zorgen dat je erfgenamen het goed hebben? Dan kan een levensverzekering een goede oplossing zijn.
Met een levensverzekering ben je vrij om te beslissen wie het belegde kapitaal ontvangt wanneer je overlijdt, bijvoorbeeld je kleinkinderen of andere familieleden. Aangezien de normale regels van het erfrecht van toepassing zijn, moet je daarbij wel de zogenaamde wettelijke reserve van je kinderen respecteren (de helft van je vermogen is voorbehouden voor hen).
Een levensverzekering voor een vlotte overdracht van je vermogen
In tegenstelling tot een klassieke belegging (in een beleggingsfonds bijvoorbeeld) of een spaarrekening is een levensverzekering een geweldige manier om de overdracht van je vermogen te plannen zoals je wil, zonder dat er een testament aan te pas komt.
- Grote flexibiliteit. In een levensverzekeringscontract duid je de personen aan die het opgebouwde kapitaal zullen ontvangen wanneer je overlijdt (bijvoorbeeld je kinderen, kleinkinderen of anderen). Als verzekeringnemer kun je de begunstigden in de loop van de tijd ook wijzigen, terwijl een schenking doorgaans onomkeerbaar is.
- Je kan het kapitaal nog steeds zelf opvragen en gebruiken mocht dat nodig zijn. Het kapitaal wordt immers pas uitgekeerd bij je overlijden. Bij een schenking daarentegen sta je het kapitaal onmiddellijk en definitief af. Je behoudt dus de controle over je vermogen en de opbrengst die het genereert.
- Snel. Het opgebouwde vermogen is sneller beschikbaar als de begunstigde(n) specifiek aangeduid zijn. Met een levensverzekering hoef je immers niet te wachten tot de notaris de successie heeft afgerond om over het kapitaal te beschikken. De verzekeringsmaatschappij keert het kapitaal quasi onmiddellijk na het overlijden uit. Weet wel dat je op dit vermogen ook successierechten verschuldigd bent.
Laten we dit illustreren aan de hand van een concreet voorbeeld
Steeds meer grootouders willen sparen of beleggen voor hun kleinkinderen. Het Belgische erfrecht bepaalt dat minstens de helft van het vermogen naar de kinderen moet gaan (dit noemen we het voorbehouden erfdeel). Het saldo kan je laten toekomen aan wie je wil. Levensverzekeringen vormen daar geen uitzondering op. Laten we het voorbeeld nemen van Michel, een weduwnaar en vader van een kind (Jan). Hij is ook de grootvader van Louis (7 jaar) en Klaartje (10 jaar). Zijn vermogen bestaat uit 400.000 euro aan roerende goederen (laten we er hier van uitgaan dat hij geen vastgoed bezit).
Als Michel geen regeling treft, erft zijn zoon bij overlijden zijn volledige vermogen en moet hij de staat 60.000 euro aan successierechten betalen. Om deze successierechten te verminderen, kan Michel een deel van zijn vermogen (maximaal de helft, dus 200.000 euro, het voorbehouden erfdeel van zijn zoon) overdragen aan zijn kleinkinderen. Hiervoor kan hij een levensverzekering afsluiten (bijvoorbeeld een Tak 23), waarbij zijn kleinkinderen bij zijn overlijden het verzekerde kapitaal krijgen. Hij betaalt een taks van 2% op de gestorte premies (4.000 euro) en ook een instapkost van 2% (4.000 euro). Bij zijn overlijden betalen zijn zoon en kleinkinderen op hun beurt 27.000 euro successierechten (6.000 euro per kleinkind en 15.000 euro voor zijn zoon). Uiteindelijk bedraagt de belastingbesparing dus 25.000 euro (60.000 – 27.000 – 4.000 – 4.000). Weet wel dat er in het Vlaamse Gewest een verlaging van de successierechten is voor zogenaamde ‘bescheiden' erfenissen. Bij een erfenis in rechte lijn of tussen partners, wordt een vermindering toegepast indien het aandeel van één van de erfgenamen minder dan 50.000 euro bedraagt. Hoe kleiner het erfdeel, hoe groter de vermindering, zodat erfenissen van minder dan 12.500 euro vrijgesteld zijn van successierechten. Een grootouder zou dus kunnen beslissen om voor elk van zijn of haar kleinkinderen een levensverzekering van 12.500 euro af te sluiten. De kleinkinderen zouden dan geen successierechten moeten betalen (op voorwaarde dat die 12.500 euro het enige is dat de kleinkinderen erven).
Als Michel geen regeling treft, erft zijn zoon bij overlijden zijn volledige vermogen en moet hij de staat 62.625 euro aan successierechten betalen. Om deze successierechten te verminderen, kan Michel een deel van zijn vermogen (maximaal de helft, dus 200.000 euro, het voorbehouden erfdeel van zijn zoon) overdragen aan zijn kleinkinderen. Hiervoor kan hij een levensverzekering afsluiten (bijvoorbeeld een Tak 23), waarbij zijn kleinkinderen bij zijn overlijden het verzekerde kapitaal krijgen. Hij betaalt een taks van 2% op de gestorte premies (4.000 euro) en ook een instapkost van 2% (4.000 euro). Bij zijn overlijden betalen zijn zoon en kleinkinderen op hun beurt 28.875 euro successierechten (5.625 euro per kleinkind en 17.625 euro voor zijn zoon). Uiteindelijk bedraagt de belastingbesparing dus 25.750 euro (62.625 – 28.875 – 4.000 – 4.000).
Als Michel geen regeling treft, erft zijn zoon bij overlijden zijn volledige vermogen en moet hij de staat 61.750 euro aan successierechten betalen. Om deze successierechten te verminderen, kan Michel een deel van zijn vermogen (maximaal de helft, dus 200.000 euro, het voorbehouden erfdeel van zijn zoon) overdragen aan zijn kleinkinderen. Hiervoor kan hij een levensverzekering afsluiten (bijvoorbeeld een Tak 23), waarbij zijn kleinkinderen bij zijn overlijden het verzekerde kapitaal krijgen. Hij betaalt een taks van 2% op de gestorte premies (4.000 euro) en ook een instapkost van 2% (4.000 euro). Bij zijn overlijden betalen zijn zoon en kleinkinderen op hun beurt 27.750 euro successierechten (5.500 euro per kleinkind en 16.750 euro voor zijn zoon). Uiteindelijk bedraagt de belastingbesparing dus 26.000 euro (61.750 – 27.750 – 4.000 – 4.000).
Goed om te weten
Bij een levensverzekering kan de verzekeringnemer (Michel), als hij dat wil, de meeste rechten op de in de verzekeringspolis vastgelegde activa behouden. Bovendien is voor deze vorm van successieplanning geen toestemming nodig van de begunstigde. Het ontbreken van zijn tussenkomst vormt in dit opzicht een niet te verwaarlozen flexibiliteit. Als de verzekeringnemer bovendien de begunstigden expliciet benoemd heeft in het contract, zullen zij bij Michels overlijden quasi onmiddellijk over het kapitaal kunnen beschikken en moeten zij niet wachten tot de successie is afgerond.
Welke oplossingen zijn er op het gebied van levensverzekeringen?
De bekendste en meest aangeboden levensverzekeringen in België zijn de Tak 21- en Tak 23-levensverzekeringen. In dit artikel staan we enkel stil bij Tak 23-levensverzekeringen.
De beleggingsformule: Tak 23-levensverzekeringen
Door te beleggen in een Tak 23-beleggingsverzekering belegt de verzekeraar bij wie je de polis afsluit je kapitaal in een beleggingsfonds. Hoewel zo’n belegging geen garantie biedt op het geïnvesteerde kapitaal, biedt ze op lange termijn wel een potentieel hoger rendement dan een spaarproduct. Daarnaast is een Tak 23 flexibeler op het gebied van stortingen en opnames. Je kan een éénmalige premie beleggen, recurrent kleinere bedragen beleggen op je eigen tempo, of een éénmalige premie combineren met recurrente premies. Je betaalt op elke gestorte premie een taks van 2% en een instapkost (meestal 2%). Opnames van kapitaal (lees: opgebouwde reserves) zijn dan op elk moment mogelijk en op de eventuele meerwaarde die je via een Tak 23 realiseert, is in principe geen roerende voorheffing verschuldigd, ongeacht wanneer je een opname doet. Houd er wel rekening mee dat de verzekeraar een afkoopvergoeding kan heffen, afhankelijk van het moment waarop je deze opnames doet. Wil je graag meer weten over onze oplossingen voor Tak 23-beleggingsverzekeringen? Ga naar onze specifieke webpagina.
Meer info?
Wil je meer info en persoonlijke begeleiding? Onze experts staan voor je klaar. Maak een afspraak en ontdek samen welke oplossingen het best bij jouw profiel passen.
Een adviseur bij ING helpt je graag verder
Hebt u een vermogen van 100 000 euro? Vul het formulier in om een Personal Banker te contacteren
Hebt u een vermogen van 1 miljoen euro of meer, of een geïnvesteerd vermogen van minstens 500.000 euro? Vul het formulier in om een Private Banker te contacteren.