Economische en financiële vooruitzichten 2023

Hoewel de recessie naar verwachting niet erg diep zal zijn, wordt gevreesd voor een zwak herstel in 2023, vooral in Europa. Een aantal factoren zet immers de handrem op een herstel. De energieprijzen dreigen in Europa nog heel 2023 aan de hoge kant te blijven. En aangezien de centrale banken tijdens de recessie de rente verder zullen optrekken, zullen de rentegevoelige sectoren het herstel niet ondersteunen. Bovendien is het weinig waarschijnlijk dat de Europese regeringen de huidige fiscale vrijgevigheid het hele jaar door kunnen aanhouden. 

Met respectievelijk 0,1% verwachte groei in de VS en -0,3% in de eurozone en in België stevenen we duidelijk af op een recessiejaar, al zal de tweede jaarhelft vermoedelijk wel opnieuw groei vertonen. In China is de economie tot stilstand gekomen, maar we zien nu wel meer economische stimuli en ondersteunende maatregelen voor de vastgoedsector. Het grootste Covid-leed zou tegen de zomermaanden bovendien achter de rug moeten zijn, waardoor de Chinese economie weer sneller kan groeien. Dat is niet eenduidig goed nieuws. China zal daardoor immers weer meer grondstoffen en energie gaan invoeren, waardoor ook in Europa o.a. de aardgasprijzen opnieuw hoger kunnen gaan. 

De inflatiepiek lijkt nu wel bereikt. Zelfs bij blijvend hoge energieprijzen zakt immers de bijdrage van energie aan het inflatiecijfer. Daarnaast zijn grondstoffenprijzen en vrachttarieven al flink gedaald, terwijl de hoge voorraden ook een rem op de goederenprijsinflatie vormen. De inflatie zal zeker lager liggen in 2023, maar de onderliggende inflatie in de eurozone dreigt maar traag te zullen dalen. De lonen zitten in de lift en in de eerste maanden van het jaar verwachten we nog een aantal flinke prijsstijgingen in sectoren die maar eens per jaar aanpassingen doorvoeren. Ook in de dienstensector zal de inflatiedaling maar traag verlopen. De inflatie in de eurozone zal daardoor eind 2023 vermoedelijk nog steeds boven de 3% uitkomen. De VS zou wel al dichter tegen de 2% kunnen zitten.

Ondanks de toenemende recessiedreiging zullen de grote centrale banken vanwege de hoge inflatie nog even doorgaan met renteverhogingen. In de VS zal de Fed de verkrapping niet stoppen voor de rente 5% heeft bereikt. ​ Ook de ECB blijft de rente verhogen: zo zal de depositorente aan het einde van het eerste kwartaal naar verwachting uitkomen op 3%, 100 basispunten hoger dan eind 2022, en het valt niet uit te sluiten dat ze in het tweede kwartaal verder zal stijgen tot 3,5%. Tegelijkertijd zal de bank beginnen met het afbouwen van haar obligatieportefeuille. Waar de ECB vanwege de meer hardnekkige inflatie in 2023 nog niet de voet van de monetaire rem zal kunnen halen, lijkt een eerste Amerikaanse renteverlaging voor het jaareinde wel aannemelijk. 

De langetermijnrente is al een groot stuk vooruitgelopen op de kortetermijnrente, waardoor het verdere stijgingspotentieel beperkt lijkt. De al flink gestegen rente in combinatie met een economische krimp is wel slecht nieuws voor de bedrijven en overheden die een flinke schuldenlast torsen. De risicopremies op de zwakkere spelers dreigen dan ook wat toe te nemen. De dollar is zelfs na de recente daling nog altijd duur, waardoor de euro nog wat haussepotentieel heeft. Maar door de nog steeds moeilijke energietoestand in Europa zal een meer significante versterking van de euro waarschijnlijk pas voor 2024 zijn. 

De aandelenmarkt veerde dit jaar meerdere keren sterk op (met meer dan 4%, in euro, voor de MSCI All-Countries World-index), maar al deze rally’s waren van korte duur en de markt bereikte uiteindelijk nieuwe dieptepunten. Slechts drie van deze rally’s leverden 10-17% op en geen enkele rally leverde een piek op die hoger was dan de vorige, een zogenaamde “higher high” in beursjargon, die het einde kan inluiden van een dalende trend of zelfs de start van een nieuwe stierenmarkt. De geschiedenis leert ons dat rally's in een dalende markt van korte duur kunnen zijn en de valse indruk van een bredere ommekeer kunnen wekken. 

In oktober werd de S&P 500 verhandeld tegen 17,3 keer de winst. Dat is het hoogste cijfer van alle 11 baissemarkten sinds de jaren ‘50! Sinds midden oktober is de koers-winstratio van de index terug gestegen tot 19,9. Deze toename bevat nog niet eens de potentiële winstdaling van volgend jaar. Tijdens vorige verstrakkingscycli toen de Federal Reserve (Fed) de rente naar 5% of meer optrok, daalde de mediane koers-winstratio van de S&P 500 tot 15,3. 

Gelet op de weg die de markten hebben afgelegd, hun waardering, de risico's en de kansen, handhaven wij onze voorkeur voor defensieve aandelen, met name aandelen met een lage volatiliteit en een hoog dividendrendement (zoals gezondheidszorg), en waardeaandelen (zoals financials).

De obligatierendementen zijn opnieuw aantrekkelijk, zowel in absolute termen als ten opzichte van het dividendrendement op aandelen. In deze context blijven we de voorkeur geven aan kwaliteitsvolle obligaties ("investment grade") in plaats van hoogrentende (“high-yield”) obligaties van mindere kwaliteit. In het komende jaar zouden “investment grade” obligaties een betrouwbare bron van diversificatie ten opzichte van aandelen moeten vormen, zeker als de economie verder afglijdt in een recessie. Ze bieden nu een gemiddeld rendement van bijna 3,5%, dat eind 2021 alleen gehaald werd op “high-yield” obligaties.

Maak je graag een plan voor de toekomst of om je financiële doelen te halen?

Ontdek de oplossingen van ING.

Neem contact met ons op zodat we samen oplossingen vinden die het beste passen bij je gezinssituatie, je behoeften en je doelstellingen.