Monthly Economic Update. Inflatie: de term waarover elke centrale bankier het heeft

Lange tijd hebben centrale bankiers de versnelling van de inflatie als "van voorbijgaande aard" bestempeld en de stijging toegeschreven aan de gevolgen van de heropening na de lockdowns. Nu de inflatie voor het tweede jaar op rij is gestegen, kan zij nog steeds "van voorbijgaande aard" worden genoemd in die zin dat zij vooral wordt aangedreven door eenmalige gebeurtenissen, zoals de heropening van de economieën, problemen in de mondiale toeleveringsketens, de oorlog in Oekraïne en het effect daarvan op de energie- en grondstoffenprijzen. Het is echter zeker niet "van voorbijgaande aard" in de zin van tijdelijk. Vooral in de westerse wereld is de hoge inflatie een grote zorg geworden. Hoewel algemene inflatiecijfers zoals die van de jaren zeventig hoogstwaarschijnlijk van voorbijgaande aard zullen zijn, zullen hoge prijzen dat waarschijnlijk niet zijn. De meeste centrale banken moeten daarom snel, en steeds sneller naarmate de inflatieprognoses en -verwachtingen naar boven worden bijgesteld, hun monetaire beleid herzien.

Voor de VS blijven wij optimistisch over de groei op korte termijn, met sterke consumentenbestedingen en positieve vooruitzichten voor de kapitaaluitgaven die wijzen op een bbp-groei van meer dan 4% op kwartaalbasis en op jaarbasis in het tweede kwartaal. Wij verwachten ook dat de inflatie hoog zal blijven gezien de geopolitieke conflicten, de problemen met de bevoorradingsketen en de tekorten op de arbeidsmarkt. Wij verwachten dat de inflatie in het tweede kwartaal zal oplopen tot 8% en over het jaar 2022 gemiddeld 7,4% zal bedragen. Als gevolg daarvan zal de Fed de rente waarschijnlijk blijven verhogen, in juni en juli met 50 basispunten. Daarna zal de Fed waarschijnlijk overgaan op 25 basispunten tijdens de bijeenkomst in september en daarna. Wij verwachten dat de Fed funds rate begin 2023 een piek van ongeveer 3% zal bereiken, maar de verzwakkende huizenmarkt, de vertragende groei en de dalende inflatie die voor 2023 worden verwacht, zouden de weg moeten vrijmaken voor Fed-renteverlagingen die al eind 2023 worden verwacht. Wij verwachten dat de inflatie in 2023 gemiddeld 3,0% zal bedragen en dat de bbp-groei ongeveer 1,9% zal bedragen, na een groei van 2,9% in 2022.

Het eerste kwartaal liet een naar boven bijgestelde groei van 0,3% op kwartaalbasis zien, maar het tweede kwartaal lijkt meer op een raadsel. Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne is het consumentenvertrouwen tot een recessieniveau gedaald, en de cijfers van mei laten vrijwel geen verbetering zien. De cijfers over het ondernemersvertrouwen hielden echter beter stand, zij het ook op een lager niveau. Dit is grotendeels toe te schrijven aan de kracht van de dienstensector, die lijkt te profiteren van de post-pandemische inhaalvraag. De vakantieboekingen zijn terug op het niveau van voor de pandemie of hebben dat zelfs overschreden. De arbeidsmarkt is nog niet verzwakt. Maar al stijgen de lonen weliswaar iets sneller, ze houden zeker geen gelijke tred met de inflatie. Tegelijkertijd stijgen de olieprijzen als gevolg van de gedeeltelijke Europese boycot van Russische olie, waardoor de koopkracht van de huishoudens nog verder daalt. Wij verwachten dan ook niet dat de consumptie in de komende kwartalen een belangrijke drijvende kracht achter de groei zal zijn.

Bedrijven kunnen ook voorzichtiger worden in hun investeringsplannen. Dit gezegd zijnde, lijkt het erop dat de regeringen nog steeds bereid zijn om zwakkere huishoudens met begrotingsmaatregelen te ondersteunen. En aangezien de Europese Commissie heeft voorgesteld de vrijwaringsclausule van het stabiliteits- en groeipact te verlengen tot 2023, hoeven we voorlopig niet veel budgettaire bezuinigingen te verwachten. Wij denken nog steeds dat de groei in het tweede of derde kwartaal van dit jaar negatief zou kunnen zijn. Voor het jaar als geheel verwachten wij wel een bbp-groei van 2,3% in 2022 en 1,6% in 2023. Dit is geen recessie, maar het zijn ook niet de “Roaring Twenties”. En de risico’s zijn neerwaarts gericht.

Tenzij de aardgasprijzen sterk stijgen als gevolg van een daling van de invoer (of een stopzetting van de levering) uit Rusland, is de inflatie waarschijnlijk dicht bij haar hoogtepunt. In mei bedroeg de nominale inflatie 8,1% en de kerninflatie 3,8%. Wij denken dat de daling zeer geleidelijk zal verlopen en dat het tot de tweede helft van 2023 kan duren voordat de nominale inflatie weer tot onder de 2% is gedaald. Tegelijkertijd zijn de inflatieverwachtingen van de consumenten op langere termijn gestegen tot 3%, reden waarom de ECB de rente vrij snel uit het negatieve gebied wil halen. Zowel Philip Lane, hoofdeconoom van de ECB, als Christine Lagarde, de president, zijn zeer duidelijk geweest over de volgende stappen van de ECB: begin juli wordt gestopt met de netto-aankopen van activa, tijdens de ECB-vergadering van 21 juli wordt de rente met 25 basispunten opgetrokken en tijdens de ECB-vergadering in september wordt de rente nogmaals met 25 basispunten verhoogd. Wat er daarna gebeurt, hangt af van de gegevens. Wij denken niet dat er een loon-prijsspiraal zal ontstaan, aangezien in de meest recente loonakkoorden de verwachte stijging voor 2023 slechts 2,4% bedraagt, minder dan de 3% die de ECB verenigbaar acht met haar inflatiedoelstelling van 2%. Dat gezegd hebbende, kunnen wij ons voorstellen dat de ECB iets dichter bij de ongrijpbare "neutrale rentevoet" zal willen komen. Wij verwachten daarom dat de depositorente tegen het einde van het jaar zal worden verhoogd tot 0,25% (0,75% voor de refi-rente) en vervolgens tot 0,5% in het eerste kwartaal van 2023 (1% voor de refi). Daarna zou een lange periode van afwachten kunnen volgen. Merk op dat de ECB lijkt na te denken over een mechanisme om een sterke toename van de spreads te voorkomen wanneer zij haar monetaire beleid verkrapt.

In het Verenigd Koninkrijk hebben wij onze groeiprognose voor de tweede helft van het jaar verhoogd en de jongste maatregelen zullen ongetwijfeld het risico van een recessie verminderen. De reden voor deze herziening is het door de Britse regering aangekondigde stimuleringspakket, dat de steun aan de consument aanzienlijk verbetert. Het stimuleringspakket van 15 miljard pond is ruwweg het dubbele van wat eerder dit jaar was aangekondigd, maar het is vooral veel meer gericht op mensen met een laag inkomen, die het meest te lijden hebben onder de stijgende brandstofrekeningen. De Schatkist schat dat de regeling overeenkomt met ongeveer 7% van het inkomen van degenen in het laagste deciel. Bovendien blijken de tekorten aan arbeidskrachten hardnekkiger te zijn dan verwacht, als gevolg van de slechte afstemming tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, maar ook als gevolg van meer blijvende structurele factoren, zoals de daling van de EU-immigratie. Als gevolg daarvan hebben bedrijven, ook al staan hun marges steeds meer onder druk, een sterke stimulans om hun werknemers te houden, omdat zij bang zijn hen opnieuw in dienst te moeten nemen wanneer de omstandigheden verbeteren. Dit zou een sterke stijging van de werkloosheid moeten helpen voorkomen. Wij verwachten een groei van 3,6% in 2022 en 1,4% in 2023. Tegen deze achtergrond verwachten wij dat de Bank of England de rente in juni, augustus en september zal verhogen, wat minder is dan de zes extra renteverhogingen die de markten verwachten. In september zal de beleidsrente dicht bij een neutrale rente liggen en wij denken dat de BoE, gezien de huidige bezorgdheid over de groei, op dat punt zal pauzeren.

Volg onze economische updates op onze Economie-pagina.

Wil je meer weten over de impact van de economische situatie op je beleggingen? Lees dan de analyse en het advies van onze experts op deze pagina.