Monthly Economic Update: Nieuw jaar voor de economie

We keren langzaam terug van vakantie en slijpen onze geesten en pennen weer voor een nieuw jaar vol economische opwinding. Het kerstreces is traditioneel een periode met weinig economisch nieuws en gegevens, waardoor we de eerste economische update van het jaar kort kunnen houden. Toch zijn er enkele belangrijke ontwikkelingen geweest sinds de publicatie van onze vooruitzichten begin december. 

Covid in China

China heeft een volledige ommezwaai gemaakt in zijn nulcovidestrategie en heeft nu te maken met een stijging van het aantal Covid-gevallen. Voor westerse economieën is de beëindiging van de nulcovid-strategie in China altijd een tweesnijdend zwaard geweest. Aan de ene kant betekent het dat de Chinese economie na een golf van stijgende Covid-gevallen eerder en sneller open zou kunnen gaan dan aanvankelijk gedacht, waardoor het risico van nieuwe fricties in de toeleveringsketen afneemt. Anderzijds zal deze heropening zeer waarschijnlijk de vraag naar en de prijzen van energie opdrijven.

Energieprijzen

In Europa hebben warme temperaturen en sterke winden sinds half december niet alleen geleid tot lagere groothandelsprijzen voor gas, maar ook tot een lager gasverbruik en tot het opnieuw aanspreken van de nationale gasreserves. Tenzij het continent de komende maanden door een strenge winter wordt overvallen, is het risico van een crisis in de energievoorziening uiterst gering geworden. Als gevolg van de lagere energieprijzen en de overheidsmaatregelen is de algemene inflatie in december sterker gedaald dan aanvankelijk werd verwacht. Als de energieprijzen het hele jaar door op het huidige niveau blijven, zou de algemene inflatie snel kunnen dalen. Als alleen al rekening wordt gehouden met de basiseffecten van de energie, zou de inflatie in de eurozone tegen het einde van het jaar tijdelijk zelfs 2% kunnen aantikken. Laten we echter niet vergeten dat er nog veel "doorwerkingen" zijn en dat het bijna normaal is dat de nominale inflatie na schokken in de energieprijzen aanzienlijk daalt, terwijl de kerninflatie nog steeds verder kan stijgen en hardnekkig hoog kan blijven.

Voordat u al te enthousiast wordt, mag u niet vergeten dat de energieprijzen zeer volatiel zijn en dat de recente ontwikkelingen niet naar het hele jaar kunnen worden geëxtrapoleerd. Wij hebben onze aannames voor de energieprijzen naar beneden bijgesteld, maar verwachten nog steeds een stijging in de tweede helft van het jaar, wanneer China begint te versnellen en Europa zich voorbereidt op de komende winter.

Centrale banken

De vergaderingen van de centrale banken in december wezen op een mogelijke divergentie tussen de centrale banken in 2023. Terwijl de Bank of England meer dovish werd en zelfs de Federal Reserve wat van zijn uber-hawkishness verloor, werden de twee meest dovish centrale banken van het afgelopen decennium - de Europese Centrale Bank en de Bank of Japan - hawkish. Vooral de ECB lijkt vastbesloten de rente te blijven verhogen, ongeacht of de economie in een recessie terechtkomt of niet, en de inflatie zou sneller dan verwacht kunnen dalen. Zoals veel centrale banken zich lieten meeslepen door een ultraloos monetair beleid toen de inflatie laag was, bestaat nu het risico dat zij zich laten meeslepen door een al te restrictief monetair beleid. Misschien is het gewoon menselijk dat centrale bankiers hun plaats in de geschiedenis willen veiligstellen als de doders van de inflatie. Hoe dan ook, verwacht niet dat de recente positieve inflatieontwikkelingen de centrale bankiers snel op andere gedachten zullen brengen.

Veel mensen beginnen het nieuwe jaar met de beste verwachtingen, maar bereiden zich voor op het ergste. Wij nemen een ander standpunt in. Wij verwachten nog steeds een moeilijk macro-economisch jaar, maar bereiden ons duidelijk voor op het beste.

De Europese aardgasmarkt is de laatste tijd sterk onder druk komen te staan: de TTF is sinds begin december met ongeveer 50% gedaald. Het mildere weer heeft de vraag naar verwarming verminderd en als gevolg daarvan ziet Europa een ongebruikelijke toename van de gasopslag midden in de winter. De gasopslag is voor ongeveer 84% gevuld, vergeleken met een vijfjarig gemiddelde van ongeveer 70%. Het ziet ernaar uit dat Europa het injectieseizoen zal ingaan met een comfortabele opslag, hoewel er nog steeds tal van risico's zijn in verband met de resterende Russische aanvoer en ook het potentieel voor meer concurrentie voor LNG uit China, nu dat land zijn nul-Covid-beleid laat varen. Een meer comfortabele Europese markt betekent dat de prijzen waarschijnlijk niet zo sterk zullen zijn als aanvankelijk werd verwacht.

Toch zullen de prijzen hoog moeten blijven om ervoor te zorgen dat de vernietiging van de vraag de markt gedurende de winter van 2023/24 in evenwicht houdt. Wij verwachten dat de TTF in 2023 gemiddeld EUR125/MWh zal bedragen, maar door de onzekerheid en de aanhoudende leveringsrisico's zal de markt uiterst volatiel blijven.

De vooruitzichten voor de oliemarkt blijven gunstig. De wijziging van het Chinese Covid-beleid zou de vraag op middellange tot lange termijn moeten ondersteunen, hoewel de stijgende Covid-infecties op korte termijn op de vraag kunnen wegen. Het Russische olieaanbod zal naar verwachting nog steeds dalen als gevolg van het EU-verbod op Russische ruwe olie en geraffineerde producten over zee. Als gevolg daarvan zal de oliemarkt naar verwachting vanaf het tweede kwartaal krapper worden, wat onze visie ondersteunt dat Brent in 2023 gemiddeld iets meer dan US$100/bbl zal bedragen.

De daling van de sentimentsindicatoren werd in december gedeeltelijk omgebogen dankzij de lagere energieprijzen als gevolg van het extreem zachte winterweer. Toch wijst de sterke daling van de industriële productie in oktober nog steeds op een negatieve bbp-groei in het vierde kwartaal en dalende orders, hoge voorraden en een verzwakkende aanwervingsactiviteit wijzen op een verdere krimp in het eerste kwartaal. Wij verwachten slechts een zwak herstel daarna, wat in het beste geval zal leiden tot een stagnerend bbp voor heel 2023. De meer gematigde energieprijzen en het oplossen van de fricties in de toeleveringsketen zullen de inflatie verder drukken, hoewel de kerninflatie waarschijnlijk hardnekkiger zal blijken.

Daarom verwachten wij niet dat de algemene inflatie vóór 2024 onder de 3% zal dalen. Na een havikistische monetaire beleidsvergadering in december zijn de leden van de Raad van Bestuur van de ECB een zeer havikistische boodschap blijven benadrukken en hebben zij voor "een bepaalde tijd" renteverhogingen met 50 basispunten gepland. Op grond daarvan verwachten wij zowel in februari als in maart een renteverhoging met 50 basispunten, gevolgd door nog eens een renteverhoging met 25 basispunten in mei. De obligatierente heeft minder opwaarts potentieel en zou in de eerste helft van het jaar opnieuw kunnen dalen.

In de VS neemt de bezorgdheid over een recessie toe nu de Federal Reserve de rente blijft verhogen, hoewel de economie zich al schrap zet voor een diepe neergang van de huizenmarkt en Amerikaanse CEO's even pessimistisch zijn als tijdens het dieptepunt van de wereldwijde financiële crisis. Nu meer bedrijven een defensieve houding aannemen, verwachten wij dat de aanwervings- en investeringsplannen agressief zullen worden teruggeschroefd. De combinatie van zorgen over de werkgelegenheid, aanhoudende inflatie en dalende activaprijzen zal waarschijnlijk leiden tot een aanzienlijke daling van de consumentenuitgaven, terwijl ook de woningbouw de productie zal drukken.

Wij verwachten voor het eerste kwartaal nog eens 50 basispunten aan renteverhogingen, aangezien de Federal Reserve zich blijft concentreren op de inflatie. Niettemin denken wij dat de samenstelling van het CPI-pakket (zware weging naar woningen en voertuigen) vanaf het tweede kwartaal voor een scherpe daling van de inflatie zal zorgen. Vergeet ook niet dat de Fed een tweeledig mandaat heeft dat een sterke nadruk legt op de arbeidsmarkt en op het streven naar 2% inflatie. Met meer flexibiliteit om op de recessie te reageren dan de meeste andere centrale banken, zien wij later in het jaar veel ruimte voor renteverlagingen en dalende rendementen op staatsobligaties.

Lees hier de analyse van onze experts over de economie en de financiele markten.

Wil je meer weten over de impact van de economische situatie op je beleggingen? Lees dan de analyse en het advies van onze experts op deze pagina.